Ochrona patentowa kojarzy się głównie z wynalazkami, niemniej warto pamiętać o tym, że nawiązuje ona również m.in. do wzorów użytkowych. Przy tej okazji bardzo często pojawia się pytanie o to, jakie są różnice pomiędzy prawem ochronnym na wzór przemysłowy a prawem z rejestracji wzoru przemysłowego? Co należy na ten temat wiedzieć?
Wzór użytkowy i wzór przemysłowy – jakie są różnice?
Wzór użytkowy oraz wzór przemysłowy to prawa własności przemysłowej. Nie należy ich ze sobą mylić, gdyż są całkowicie odmiennymi prawami. Mianem wzoru przemysłowego określany jest efekt działalności twórczej wzornictwa przemysłowego, czyli – mówiąc prostszymi słowami – forma nadana danemu wytworowi. Jeśli natomiast chodzi o wzór użytkowy, to jest on potocznie nazywany małym patentem. Jest to nowe rozwiązanie o użytkowym charakterze, które nadaje się do przemysłowego zastosowania. Dotyczyć może zarówno kształtu, jak i budowy przedmiotu o trwałej postaci lub odnosić się do przedmiotu, który składa się z powiązanych ze sobą pod względem funkcjonalnym części o trwałej postaci. Czasami zdarza się, że wynalazek nie spełnia przesłanek do objęcia go ochroną patentu, ale można zarejestrować go jako wzór użytkowy.
Wzór użytkowy – czyli mały patent
Nie bez powodu o wzorach użytkowych mówi się jako o małych patentach. Wynika to z tego, że pomiędzy wzorem użytkowym a patentem jest sporo podobieństw. W jednym i w drugim przypadku muszą zostać spełnione dwa wymogi: patent i wzór użytkowy mają być nowe i nadawać się do przemysłowego zastosowania. Dodatkowo patent musi posiadać poziom wynalazczy – w odniesieniu do wzorów użytkowych to kryterium nie obowiązuje. Ochrona wzoru użytkowego może zostać przyznana maksymalnie na 10 lat, a opłaty wynikające z tego tytułu uiszczane są co 2 lub 3 lata.
Wzór przemysłowy – cechy charakterystyczne
Wobec wzoru przemysłowego stawiany jest wymóg nowości, ale nie jest on tak rygorystyczny, jak ma to miejsce przy patentach i wzorach użytkowych. Co ciekawe, wiele wzorów użytkowych da się zarejestrować jako wzory przemysłowe. Wypada jednak przypomnieć o tym, że rejestrując wzór przemysłowy, należy bardzo dokładnie wskazać, co ma zostać objęte stosowną ochroną – jej zakres dotyczy wyłącznie tego, co wskaże wnioskodawca. Ochrona prawna wzoru przemysłowego w Polsce może trwać przez maksimum 25 lat, które dzieli się e na pięć 5-letnich okresów ochronnych.
Jeden przedmiot jako wzór użytkowy i przemysłowy – czy to możliwe?
W kwestiach związanych z ochroną wzorów użytkowych i przemysłowych najrozsądniej jest korzystać z profesjonalnego wsparcia, jakiego udziela doświadczona kancelaria patentowa – niekiedy to, co wygląda na proste, w praktyce okazuje się skomplikowane. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby jeden przedmiot był zarejestrowany jako wzór użytkowy i przemysłowy, aczkolwiek ochrona będzie odnosić się wtedy do rozmaitych obszarów. Z formalnego punktu widzenia łatwiejsza jest rejestracja wzoru przemysłowego – należy jedynie zaprezentować go na zdjęciu. Z kolei zgłoszenie wzoru użytkowego do ochrony przypomina patent.
